Argentijnse poëzie | De stem aan de andere kant

Beschrijving

Moderne Argentijnse poëzie

De stem aan de andere kant | La voz del otro lado

De bedoeling van deze uitgave is een selectie te bundelen van de Argentijnse poëzie.  Geschreven in de tweede helft van de twintigste eeuw en de eerste tien jaar van de eenentwintigste eeuw. Van Roberto Juarroz (1925) tot Marina Mariasch (1973) vormen de hierin opgenomen elf dichters een weergave van de uiteenlopende vijftig jaar zijn afgelegd door een dichtkunst die een hoog kwaliteitsniveau heeft bereikt. Deze elf hebben de fundamenten gelegd voor een moderne, vernieuwende dichtkunst. Dit elftal voerde een nooit aflatende dialoog met de verschillende literaire stromingen van hun tijd.

Voortdurend experimenteren

In deze traditie van lexicografische vernieuwing, waarin wordt gebroken met ritme of syntaxis. Een traditie die ook wordt gekenmerkt door een dialoog met andere vormen van expressie en gedachte.
De bijzondere aandacht voor de taal bij Juarroz of Pizamika, het grote belang van het alledaagse voor Gelman en Futoransky, ofwel het uitdrukken van het geheimzinnige en transcendentale bij al deze dichters, toont duidelijk de verwantschap aan die ze met hun voorgangers hebben. Resten van de avant-garde zijn hier te zien, en in meerdere of mindere mate bij allen ook een drang om voortdurend te experimenteren. Wat dit aangaat zal Girondo een belangrijke verwijzing blijken te zijn, zoals Macedonio Fernández of Borges dit waren voor de speculatieve dichtader van Juarroz of Gelman.

Beïnvloed door zowel Oost als West

Uitgaande van situaties in het dagelijks leven, proberen de verzen van Hugo Múgica, Leopoldo Castilla of Jorge Boccanera het concrete moment te overschrijden waarop we onszelf opnieuw kunnen confronteren met ons meest intieme, mysterieuze en transcendentale eigen ik. Waarbij hij in zijn teksten zelfs voorstellen opneemt van uiteenlopende overleveringen. Zowel oosterse (Boeddhisme, Taoïsme, ) als westerse (Heidegger, Celan, de mystici, etc. ). Beknoptheid, naaktheid en stilte worden zo van essentieel belang bij dichters als Hugo Mújica of Carlo Vitale.

Jongste dichters

Onder de jongste dichters treffen we een voortdurend toenemende belangstelling aan om in het gedicht ook andere registers op te nemen die traditioneel gezien niet in het genre van de poëzie thuis hoorden. Zoals de tegenwoordige muziek, film, computers, enzovoort, met ideeën die over het algemeen meer experimenteel en gedurfd waren.
De fragmentatie of de ontwrichtende linguïstische structuren in de Argentijnse poëzie zijn duidelijk waarneembaar bij dichters als Gambarotta en, in mindere mate, Mariasch die evenwel niet afzien van diepte en beschouwing. Dit laatste een essentieel kenmerk in het gehele poëtische werk van Fabián Casas. Een fijngevoelige geëmotioneerdheid daarentegen, met suggestieve beelden en het typische ritme, tonen duidelijk het verband aan van de poëzie van Claudia Masin met haar voorgangsters Alejandra Pizámika of Alfonsina Storni.

Argentijnse dichtkunst

Maar de Argentijnse dichtkunst heeft ook relaties met de turbulente geschiedenis van Argentinië en haar opeenvolgende staatsgrepen en kortstondige periodes van democratie, waarbij het toppunt van wreedheid wel wordt gevormd door het tijdperk van de dictatuur, die tussen 1976 en 1983 het land teisterde met zijn verdwenen, en waarin talrijke Argentijnen – onder wie enkelen van de in deze bundel opgenomen dichters – zich als ballingen in het buitenland moesten vestigen.

We kunnen hier nog aan toevoegen de kritische toestand van de economie, die talrijke jaren lang aanhield. Daardoor is de burgerzin en de geëngageerde houding van velen van deze dichters des te begrijpelijker. Uitgaande van de zeer uiteenlopende opvattingen over de poëtische tekst, namen we bij hen allen een gemeenschappelijke ethische bezorgdheid waar over de maatschappelijke en individuele toekomst van de mens vergeleken met de uitbuiting of de tegenspoed, onderwerpen die we zelden op zo unanieme manier tegen zullen komen bij dichters van andere windstreken.

Experimenteren en blijven zoeken

Experimenteren en voortdurend blijven zoeken. Speculatieve diepgang en een ethisch compromis zijn de kenmerken die de Argentijnse dichtkunst in staat stelden om zich te vernieuwen. Tegelijkertijd trouw blijven aan deze traditie van de moderne tijd. Trouw aan een instelling die tegelijkertijd streng en vernieuwend is, die een groot, ondernemend en bewonderenswaardig meester was. Een ontwikkeling gedurende al die jaren, is uitstekend verwoord door Fabián Casas:
’Iedere nieuwe auteur verleent een nieuwe betekenis aan de vorige, breidt de gevoeligheid van het tijdperk uit en doet de taal schitteren.’

Rafael Carcelén

Een ander interessante bundel in het Spaans-Nederlands is Liefdestijd, Nicaraguaanse poëzie.